گالوانیزه کردن، یا آبکاری فلزی کردن، یک فرآیند تولیدی است که در آن یک پوشش روی بر سطح فولاد یا آهن اعمال می شود تا از زنگ زدگی محافظت کند. چندین فرآیند گالوانیزه در دسترس است، اما متداول ترین روش ارائه شده و مورد استفاده، گالوانیزه گرم یا غوطه ور کردن می باشد که بیشتر تولید کنندگان داخلی نیز از این شیوه اقدام به ساخت ورق های ضد زنگ می کنند.
ورق گالوانیزه به دلیل دوام زیاد، استحکام و شکل پذیری فولاد و همچنین محافظت در برابر خوردگی پوشش روی و آهن، یکی از محبوب ترین و در عین حال مقرون به صرفه ترین انواع فولاد است. روی با عمل به عنوان مانعی در برابر عناصر خورنده از فلز پایه محافظت می کند و طبیعت فداکارانه پوشش منجر به یک محصول فولادی با دوام و با کیفیت بالا می شود.
این تطبیق پذیری آن را برای انواع پروژه ها و صنایع از جمله کشاورزی، خورشیدی، خودروسازی، ساختمانی و … قابل استفاده می کند. در زیر، هدف ما شرح جامعی از نحوه پردازش فولاد گالوانیزه، روش های مختلف گالوانیزه کردن، مزایای آن و نحوه استفاده از آن در این صنایع مختلف است. این نوع از ورق ها به دلیل پوشش دهی با لایه محافط روی حتی زمانی که در معرض رطوبت قرار گیرند دچار پوسیدگی و یا خوردگی نخواهند شد.بسته به اینکه ضخامت لایه محافظ این نوع از ورق ها چقدر باشد به همان میزان هم در برابر خوردگی و پوسیدگی مقاوم هستند. گالوانیزه کردن ورق های آهنی و فولادی، یک راهکار عالی برای مقاوم کردن فولاد و آهن در برابر رطوبت و زنگ زدگی است.
مراحل فرآیند گالوانیزه کردن ورق های فولادی به شرح زیر است:
1. فولاد در محلول چربی زدایی تمیز شده و تمام مواد اضافی آن از بین خواهد رفت
2. پس از تمیز کردن، فولاد را با قرار دادن در ظرف حاوی اسید سولفوریک داغ رقیق شده ترشی می کنند.
3. سپس فولاد در یک محلول آبی (معمولاً کلرید روی آمونیوم) روان می شود.
4. پس از شار، فولاد از طریق غوطه ور شدن در خمره ای از روی مذاب گالوانیزه می شود
5. سپس فولاد از نظر قوام و پوشش کامل بررسی می شود تا اشکالی در طی این فرایند وجود نداشته باشد
مزایای ورق گالوانیزه
بسیاری از صنایع مختلف عمدتاً از ورق گالوانیزه استفاده می کنند زیرا دارای طیف گسترده ای از مزایای برای صنایع است که می توانند از این مزایا به نحو احسن بهره گرفته و استفاده کنند، از جمله داشتن:
· هزینه اولیه پایین در مقایسه با اکثر فولادهای تقویت شده
· فولاد گالوانیزه بلافاصله پس از تحویل آماده استفاده است
· نیازی به آماده سازی اضافی سطح، بازرسی ها، رنگ آمیزی/پوشش ها و غیره ندارد و باعث صرفه جویی در هزینه های بیشتر شرکت ها می شود.
· با گالوانیزه کردن ورق های فولادی، انتظار می‌رود که این محصول فولاد صنعتی در محیط‌های متوسط بیش از 50 سال دوام بیاورد و با قرار گرفتن در معرض شدید آب بیش از 20 سال دوام بیاورد. این مقطع گالوانیزه شده نیازی به نگهداری نداشته و افزایش دوام محصول نهایی فولاد نیز قابلیت اطمینان محصول را افزایش می دهد.
· سطوح مختلف ورق در صورت آسیب دیدگی هایی مانند خراش توسط پوشش روی اطراف محافظت شده و از زنگ زدن آن جلوگیری خواهد کرد. مهم نیست که بخش فولادی کاملاً در معرض دید قرار گرفته باشد. این پوشش ترجیحاً به فولاد خورده می شود و یک محافظ فداکارانه برای مناطق آسیب دیده ایجاد می کند.
· عناصر آهن در فولاد به طور باورنکردنی مستعد زنگ زدگی هستند، اما افزودن روی به عنوان یک بافر محافظ بین فولاد و هرگونه رطوبت یا اکسیژن عمل می کند. فولاد گالوانیزه بسیار محافظ است، از جمله گوشه‌های تیز و فرورفتگی‌هایی که نمی‌توان با پوشش‌های دیگر محافظت کرد و در برابر آسیب مقاوم است.
بهترین روش گالوانیزه کردن
گالوانیزه گرم : اولین و مهمترین روش برای گالوانیزه کردن، گالوانیزه گرم است که در این روش، فولاد یا آهن را در یک حوضچه مذاب روی غوطه ور می کنند که دمای آن در حدود 860 درجه فارنهایت (460 درجه سانتیگراد) حفظ می شود. این حمام مذاب یک پیوند متالورژیکی بین روی و فلز دریافت کننده را آغاز می کند. پس از بیرون کشیدن فلز از حمام، به قرار گرفتن در معرض جو واکنش نشان می دهد و روی خالص با اکسیژن مخلوط می شود و اکسید روی را تشکیل می دهد. اکسید روی بیشتر به دی اکسید کربن واکنش می دهد و کربنات روی را تشکیل می دهد که پوشش محافظ نهایی روی مواد را تشکیل می دهد. نشانه بارز مواد گالوانیزه داغ وجود یک الگوی کریستالی مانند بر روی سطح است که گاهی اوقات به عنوان “spangle” نامیده می شود.
روش گالوانیزه گرم یک انتخاب مقرون به صرفه است که می تواند به سرعت در اشکال ساده و پیچیده اجرا شود. مواد پوشش داده شده جدید را می توان به روشی مشابه با مواد بدون پوشش کار و ماشین کاری کرد. فولاد گالوانیزه را می توان در کاربردهای با دمای بالا تا 392 درجه فارنهایت استفاده کرد، اما استفاده در دمای بیش از این سطح باعث جدا شدن لایه روی-کربنات می شود.
همانطور که در ابتدای مقاله نیز اشاره کردیم بیشتر تولید کنندگان داخلی نیز از این روش برای تولید مقاطع ورقی خود بصورت گالوانیزه استفاده می کنند. برای تهیه این مقاطع می توانید به فروشگاه خرید ورق گالوانیزه متعددی که وجود دارد مراجعه کرده و با بررسی قیمت و ویژگی های آن ها، مناسب ترین ورق را با ضخامت متناسب با فعالیت خود انتخاب کرده و سفارش دهید.
